Rolstoeien

Vandaag draag ik op aan jou, Lou.

Nee, niet aan Martin die de schuilnaam Lou droeg in de tien jaar dat hij ondergedoken leefde.

Nee, jij, onze Lou, onze kleine Lou die vandaag het levenslicht zou zien. Jij klein wonder dat ik met zoveel warmte, zorg en liefde in mijn schoot droeg. Jij, nieuw leven dat Martin en ik zo graag wilden verwelkomen.

Zo klein nog als een framboos, nam je al zoveel ruimte in in onze harten en gedachten. We werkten verder aan een rolstoeltoegankelijk huis en de meubelmaker in je papa kwam naar boven bij het ontwerpen van een aangepaste ververstafel. We bedachten Lou voor je. Als eerste of tweede naam, dat konden we later beslissen, want we hadden tijd. Dat dachten we.

De dag dat wij Willem eindelijk wilden delen over jouw komst, liet de gynaecoloog op zich wachten. Een blije spanning bracht mijn lijf in beweging en ik danste door de praktijk: tweede echo, welkom nieuw leven. Of toch niet. Een kwartier later stond ik op straat, sprakeloos. Het kindje, uitgerekend voor mijn verjaardag was niet meer. Ik dwong mezelf in de auto naar huis, alleen. Corona weet je wel.  Ik bracht de dag in bed door, verdwaasd, tot niets in staat. Dat Martin een rare bruine fluim had, drong niet echt goed tot me door. Het doktersbezoek voor bloedonderzoek ging bijna ongemerkt aan mij voorbij, als in een verre film op de achtergrond. Tot we ‘s avonds laat uit bed gebeld werden door de dokter. Zeer verontrustende waarden, levensbedreigend, spoed, nu meteen. “Naar welk ziekenhuis gaan jullie? Dan bel ik al om te zeggen dat jullie eraan komen.” Op automatische piloot spurtten we naar het ziekenhuis. Daar zat ik dan, ook hier in afzondering, zonder nieuws, uren te wachten. 

En zo lieve Lou, heb ik jou nog niet kunnen eren. Want jou verliezen ging gepaard met de dreiging van een ander groot verlies. Onze focus werd verlegd van het verlies om jou naar het leven aan een zijden draadje van mijn liefste.

Een paar dagen later lagen je papa en ik vele kilometers van elkaar elk in het ziekenhuis. Ik om jou uit mijn schoot te halen, hij opnieuw op de spoed, deze keer in Aalst. Zijn situatie was zorgwekkend. En in de laatste seconden voor de narcose, besefte ik dat ik een paar uur later wakker zou worden zonder mijn kind, en misschien zonder mijn grote liefde.

Nog 10 weken hebben we samen mogen beleven. 10 intense, uitdagende weken waarin elk moment het laatste kon zijn, want de aorta van Martin kon het elk moment begeven. 10 verbindende weken, waar we intens genoten van samenzijn. 10 weken waarin het verdriet om jou weinig plaats had. De operatie die alles beter zou maken, volgens je altijd positieve papa, werd het einde. En een nieuw begin van rouwen, loslaten, gedragen en omringd worden, van administratieve rompslomp en financiële zorgen. En ook daar kreeg het verdriet om jou geen plaats.

Maar vandaag, kan en wil ik niet anders dan jou noemen. Het lijkt soms al zo’n ver verleden en toch voel ik je de laatste weken zo pijnlijk nabij. Het verlies van Martin betekende meteen ook het verlies van het gezin dat we al hadden en dat wij nog samen voor ogen hadden. De draagwijdte is zo groot, de plots en complete omslag in mijn leven zo enorm.   

Vandaag wil ik je noemen Lou omdat ik zoveel liefde voor je voel. Omdat ik je dankbaar ben voor wat je mij en ons bracht.

En ook, omdat ik wil verbinden met al die lieve mensen om ons heen die dit verhaal nog niet kennen. Onze kinderwens en de vele kleine en grote stappen die we hierin zetten in de voorbije jaren hebben we vaak niet gedeeld. Ook niet met vrienden, soms heel dicht in ons hart. We kozen hier vooral voor omdat we Willem wilden behoeden voor een emotionele rollercoaster. Als gevolg daarvan deelden we onze hoop en wanhoop vaak niet. Tezelfdertijd was het voor ons een moeilijk proces met een immense impact op ons leven. Het was vaak deugddoend om alles even te kunnen loslaten en net te genieten van een zorgeloze ontmoeting met gezelschap die niet op de hoogte was.

 
Vandaag, nu alles anders is, kies ik er bewust voor om dit te delen, ondanks de pijn en kwetsbaarheid die ik voel en ondanks mijn en ons gevoel van falen en onzekerheid. Omdat ik verbinding wil maken met wat in me leeft. Omdat ik verbinding wil maken met mensen rondom me en hierin geloof in de kracht van kwetsbaar delen van wat ons raakt.

Martin voelt hier zo dichtbij.
Hier in onze thuis, waar wij samen vol overgave voor kozen.

Het was zijn wens om op deze plek, bij mij, bij ons, nabij te blijven en uitgestrooid te worden in De Groene Doening.

Hier vertrouwen we hem toe aan het stukje grond waar we ons zo mee verbonden hebben.

Ik wil een plek die Martin ademt, een plek om bewust stil te staan en in beweging te komen, en bovenal een plek van verbinding.

Een plek om te verbinden met Martin, met onszelf, met wat diep in ons leeft, met onze diepe verlangens en wensen.

En met elkaar.

Door samen een plek te creëren, waar iedereen die wil een steentje aan kan bijdragen.

Letterlijk, want we bouwen samen een pad naar een moerbeiboom die we planten ter ere van Martin.

Ik nodig jou uit om mee die plek te maken.

Jij die je liet raken door Martin.
Ja jij, ook al was het jaren geleden dat jullie wegen kruisten, of ontmoette je hem maar een enkele keer. En ja, ook jij, die Martin misschien niet kende maar die Willem of mij graag nabij wil zijn.

Dus welkom om langs te komen met je steen. Nu, morgen, of over een jaar, of tien.

Welkom,

Ruth

PS Omdat ik naast verbinding ook van efficiëntie houd, een paar kleine richtlijnen.

• Stenen waarvan een zijde max 15 cm is, maakt dat we onze enkels niet stoten aan een te ongelijk pad.
• Voel je vrij om je steen een persoonlijke en creatieve toets te geven.
• Op de foto’s zijn kasseistenen te zien. Die liggen er enkel tijdelijk om het pad duidelijk aan te geven en worden vervangen door jullie mooie stenen.
• Voel je vrij om je steen zelf te komen leggen met of zonder bezoekje, die met me mee te geven als je me ziet, of die mee te geven met anderen die komen… Wat goed voelt voor jou.  

En dus plant ik bomen…

Het is nu, 4 maand na het afscheid van Martin, nog altijd niet duidelijk of we hier op De Groene Doening kunnen blijven.

Het idee dat we naast Martin ook onze thuis verliezen, lijkt te absurd om waar te zijn. Dit, ons paradijs, onze droom die we hier tot op het laatste moment samen manifesteerden, zoekend en wroetend, met vallen en opstaan maar vooral telkens weer met liefde en energie. Het kan toch niet? En toch. Het is mijn dagelijkse realiteit.  Elke dag smijt ik me in de administratieve mallemolen om alle puzzelstukken op tafel te krijgen, waardoor het plaatje en de toekomst van onze plek helder wordt.

En nu het kluwen begint te ontwarren, de mist bijna optrekt en de spanning stijgt, kan ik niet anders dan glimlachen om mezelf.

Want eerlijk, het idee om ook dit te moeten loslaten is beangstigend. Ik zou erom kunnen vloeken, treuren, tranen met tuiten, piekeren, me verbitteren en beklagen. Maar daar heb ik geen zin in.

En dus plant ik bomen…

Om te manifesteren dat dit onze plek is, om stappen te zetten in de richting die ik kies, om de toekomst te creëren die ik voor ogen heb.

En dus plant ik bomen…

Niet een maar twintig.

Omdat ik voluit de kaart wil trekken van de kracht en het vertrouwen, omdat ik liever onze gemeenschap wil voeden dan mijn angst.

Kom je mee manifesteren? Zaterdag 6 november en zaterdag 4 december (zoals elke eerste zaterdag van de maand) tussen 10u en 17u planten we zaadjes/bomen voor een stralende toekomst. Het is handig als we weten dat je komt, dan voorzien wij lunch. Je kan ons volgen via de facebookpagina.

Dat ik misschien/waarschijnlijk/toch ook wel opluchting voel nu Martin er niet meer is. Soms een vraag, soms een aanname.

Nee, er is geen opluchting. De verrijking die Martin en onze relatie me bracht oversteeg de beperking ruimschoots. Het was soms vloeken om onze onvervulde verlangens, dat zeker. Maar de voedende vervulling was er zo hard dat ik bereid was om elke dag verder met hem te vieren en af en toe eens hard te vloeken.

Nee, ik voel me niet bevrijd. Ik hoefde niet bevrijd te worden. Elke dag koos ik opnieuw om mijn leven met Martin te delen.

Maar, ja, ik ervaar vrijheid. Ik voel ruimte om te genieten zonder rolstoelgesleur, zonder zorgen om ligwondjes, natte broeken of ontoegankelijke ruimtes.

Bevrijd of vrij, twee kleine letters, een groot verschil.

Er was geen behoefte om mijn hoofdstuk met Martin af te ronden. Wat we deelden was intens, uitdagend, inspirerend, voedend en prachtig. Het doet me ontzettend veel verdriet om dit los te laten.

Toch zie ik ook de cadeaus in deze overweldigende situatie. Ik zie, ook nu, zoveel dingen om dankbaar voor te zijn en te koesteren. Ik zie kansen, mogelijkheden en lichtpunten.

Of misschien kan ik beter zeggen richtpunten, want dat zijn ze.

Ik richt me op het licht. Als dat nu gaat over mijn leven met Martin of alles wat nog mag komen.

11 jaar geleden was jij de verantwoordelijke arts bij de operatie waarbij Martin verlamd raakte. Drie maand geleden was jij dat opnieuw voor de operatie waarna hij stierf.

Een gebeurtenis die mijn hart, hoofd en leven overhoophaalde, alsook dat van Willem onze (plus)zoon, zijn ouders en andere familie, onze vrienden.

Je hebt Martin doorheen de jaren verschillende keren ontmoet en ik geloof graag dat hij ook jou raakte met zijn positieve energie, zijn zachte kracht waarmee hij in het leven stond.

Zijn mildheid en focus op wat versterkt heb je van dichtbij mogen ervaren.
Drie weken nadat Martin verlamd raakte, tekende hij vanuit het revalidatiecentrum een tekening voor je. Omdat hij jou en zichzelf wilde vrij maken van schuld en kwaadheid. Omdat hij geloofde dat het er niet toe deed als je zijn leven had verwoest of net had gered. Eerlijk, helemaal overtuigd dat er geen fout was gebeurd door jou of iemand van je team was hij niet. Hij was er zich van bewust dat hij het antwoord nooit zou weten en het daarom beter kon loslaten. De realiteit was dat hij ermee moest leven. Liever dan te focussen op wat fout of moeilijk was, had Martin de gave om te focussen op wat kracht gaf. Dus met alle mildheid, zachtheid en positiviteit die hij toen in zichzelf kon vinden maakte hij jou die tekening.

Ik weet dat ze lang in je bureau heeft gehangen en ik vraag me af wat Martin toen tekende voor jou.

Ik heb al vaak aan jou gedacht, dokter. Aan hoe het voor jou moet zijn om patiënten niet te kunnen redden, om af en toe fouten te maken -die horen nu eenmaal bij het leven- en te beseffen dat de impact daarvan op anderen zo groot is. Het lijkt me een zware last om te dragen. Ik stel me graag voor dat zo’n tekening die last voor jou verzacht.

En dus zit ik hier voor me met een wit blad.

Om in deze situatie naar je uit te reiken.
om je te laten weten:

ik kies ervoor om te vertrouwen dat je je best gedaan hebt.
Ik kies ervoor om in dit overweldigend verdriet ook jouw verdriet te zien.
Ik kies ervoor om dankbaar te zijn voor die mooie jaren die ik met Martin mocht delen
Ik kies ervoor om aandacht te geven aan wat me kracht geeft en doet groeien.  
Ik kies voor het leven.

 Warme groet,

Ruth

PS Dat wit blad hier voor me, dat blijft nog even wit, want eerlijk, ik heb geen tekentalent. Die tekening zou je vast niet in je bureau willen hangen. Ik deel graag iets anders met je. Op de ochtend van het afscheid van Martin besefte ik plots dat ik zou zingen. Melodie (gebaseerd op een liedje van Jan Cannaerts) en woorden kwamen als vanzelf en dus zong ik, in de tuin van ons paradijs omringd en gedragen door zovelen mijn lied voor mijn lief. Vandaag zing ik het nog eens voor jou. Met alle zachtheid, mildheid en verbindende kracht die ik in me kan vinden.

Omdat ik intussen, na een goeie maand, voel wat werkt en wat niet.

Wegwijzers omdat ik, ook al vind ik dat niet gemakkelijk, wil uitreiken en wil aangeven waar ik deugd aan heb.
Geschreven, niet vanuit het gemis van goede ondersteuning, net vanuit de ervaring hoe deugddoend jullie zijn. Eeuwige dankbaarheid om dit pad met me te gaan.
#wegwijzer 1: Reik naar me uit (en blijf dat nog even doen). In de eerste dagen na het overlijden van Martin werd ik overspoeld door berichten. Heel fijn om te voelen dat ik mee gedragen werd. Ik heb de tijd en energie niet gevonden om te antwoorden. Dat betekent niet dat ik niet om je geef of niet dankbaar ben met je blijk van ondersteuning en genegenheid. Het betekent dat ik er niet toe kom om me door die eindeloze berichten te worstelen of de fut niet heb om de telefoon op te nemen. Wil je er zijn en iets betekenen? Blijf dan nog even naar me uitreiken nu ik de energie niet heb om dat zelf te doen.

#𝐖𝐞𝐠𝐰𝐢𝐣𝐳𝐞𝐫 𝟐: 𝐦𝐚𝐚𝐤 𝐡𝐞𝐭 𝐜𝐨𝐧𝐜𝐫𝐞𝐞𝐭: In 90% van de berichtenstroom staat een of andere variant van ‘laat weten als ik iets voor je kan doen’ of ‘ik sta voor je klaar’. Fijn om dat te horen, echt, dank je wel. Waar ik veel aan heb zijn de mensen die de ondersteuning concreet maken: een liedje die je zelf als troostend ervaart, de speltbroden die me door de eerste dagen geholpen hebben, me ontlasten van administratieve taken, me meevragen op een uitstap, … Omgaan met deze nieuwe situatie vraagt zoveel van me, dat het me enorm ondersteunt als ik gewoon ‘ja of nee’ mag zeggen. Mijn vermogen om te trekken, organiseren, creatief na te denken over hoe jij me mogelijks zou kunnen ondersteunen is op dit moment beperkt. Dat denkwerk laat ik graag aan jou over. Neem initiatief, neem me mee op sleeptouw. Wat denk jij dat je voor me zou kunnen betekenen? Wat van jouw overvloed/talenten wil jij graag delen? #weduwewegwijs

#Wegwijzer 𝟑: 𝐃𝐞𝐞𝐥 𝐌𝐚𝐫𝐭𝐢𝐧: Vertel me, schrijf me wat Martin voor je betekent heeft, wat jullie samen deelden of wat het verlies jou doet. Deel en laat mij delen. Ook Willem gaf aan zijn papa nog beter te willen leren kennen. We horen graag van jullie.

De vraag is me nooit eerder zoveel gesteld en nooit eerder viel die me zo zwaar om te beantwoorden.
Begrijp me niet verkeerd, ik waardeer de betrokkenheid. enorm. Alleen, het antwoord is minder voor de hand liggend.

Er is verdriet, pijn, gemis. Massa’s, met overvloed, in golven, grote en kleine.

Er is dankbaarheid. Een hart vol. Om Martin die mijn leven zo verrijkte, om de jaren dat we zo dicht van elkaar mochten genieten, om zo’n intense liefde te mogen ervaren. Een extra hart vol voor al mijn warme gevoelens over de grote betrokkenheid en ondersteuning van ver en van dicht.

Er is een vermoeidheid die ik niet van me af kan schudden, waar ik mee opsta en mee ga slapen. Mezelf uitnodigen om de dag af te ronden gaat moeizaam.

Er is vreugde om een mooi uitzicht, een bijzondere ontmoeting, een grappige woordspeling. Dat is niet veranderd.

Er zijn veel vraagtekens over hoe het verder kan. Wat met …Willem, ons droomproject, mijn daginvulling, de financiën. ik probeer de vragen nog even te laten zijn en me geen zorgen te maken.

Er is een stevige basis aan vertrouwen, in mezelf dat ik dit kan dragen, dat ook Willem dit in zijn leven kan verweven, dat we samen onze weg vinden, en dat Martin ons hierin nabij is.

Ik voel me intens verdrietig, vol vertrouwen en vol vraagtekens, positief maar niet per sé optimistisch, dankbaar, kwetsbaar, sterk en krachtig, verdoofd, bewust, …

Het is er allemaal. Soms op de voorgrond, soms aanwezig in een klein hoekje.
Zo gaat het met me.
En met jou?

Na het overlijden van Martin kregen we de vraag of hij opgebaard zou worden. Martin sprak voor de operatie de wens uit om dat niet te doen. Om mensen toch de kans te geven afscheid te komen nemen werd ons zomerhuis een koesterhoekje voor Martin. Om foto’s en filmpjes te zien, om iets te schrijven, om nog even dicht bij hem te zijn. Martin voelt zo dichtbij hier. Wie niet aanwezig kon zijn op het afscheid of evengoed wie er wel was, maar hier graag nog even wil zijn, welkom. Er staan ook nagedachteniskaartjes die je kan meenemen.